Ευαγγελική περικοπή και ερμηνεία Κυριακής 2/9/2018 Κυριακή ιδ΄Ματθαίου (Ματθ. 22, 2-14) Εορτή Μάμαντος μάρτυρος

1.Και ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς πάλιν εἶπεν αὐτοῖς ἐν παραβολαῖς λέγων· 2 ὡμοιώθη ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν ἀνθρώπῳ βασιλεῖ, ὅστις ἐποίησε γάμους τῷ υἱῷ αὐτοῦ.3 καὶ ἀπέστειλε τοὺς δούλους αὐτοῦ καλέσαι τοὺς κεκλημένους εἰς τοὺς γάμους, καὶ οὐκ ἤθελον ἐλθεῖν. 4 πάλιν ἀπέστειλεν ἄλλους δούλους λέγων· εἴπατε τοῖς κεκλημένοις· ἰδοὺ τὸ ἄριστόν μου ἡτοίμασα, οἱ ταῦροί μου καὶ τὰ σιτιστὰ τεθυμένα, καὶ πάντα ἕτοιμα· δεῦτε εἰς τοὺς γάμους. 5 οἱ δὲ ἀμελήσαντες ἀπῆλθον, ὁ μὲν εἰς τὸν ἴδιον ἀγρόν, ὁ δὲ εἰς τὴν ἐμπορίαν αὐτοῦ· 6 οἱ δὲ λοιποὶ κρατήσαντες τοὺς δούλους αὐτοῦ ὕβρισαν καὶ ἀπέκτειναν. 7 ἀκούσας δὲ ὁ βασιλεὺς ἐκεῖνος ὠργίσθη, καὶ πέμψας τὰ στρατεύματα αὐτοῦ ἀπώλεσε τοὺς φονεῖς ἐκείνους καὶ τὴν πόλιν αὐτῶν ἐνέπρησε. 8 τότε λέγει τοῖς δούλοις αὐτοῦ· ὁ μὲν γάμος ἕτοιμός ἐστιν, οἱ δὲ κεκλημένοι οὐκ ἦσαν ἄξιοι· 9 πορεύεσθε οὖν ἐπὶ τὰς διεξόδους τῶν ὁδῶν, καὶ ὅσους ἐὰν εὕρητε καλέσατε εἰς τοὺς γάμους, 10 καὶ ἐξελθόντες οἱ δοῦλοι ἐκεῖνοι εἰς τὰς ὁδοὺς συνήγαγον πάντας ὅσους εὗρον, πονηρούς τε καὶ ἀγαθούς· καὶ ἐπλήσθη ὁ γάμος ἀνακειμένων. 11 εἰσελθὼν δὲ ὁ βασιλεὺς θεάσασθαι τοὺς ἀνακειμένους εἶδεν ἐκεῖ ἄνθρωπον οὐκ ἐνδεδυμένον ἔνδυμα γάμου, 12 καὶ λέγει αὐτῷ· ἑταῖρε, πῶς εἰσῆλθες ὧδε μὴ ἔχων ἔνδυμα γάμου; ὁ δὲ ἐφιμώθη. 13 τότε εἶπεν ὁ βασιλεὺς τοῖς διακόνοις· δήσαντες αὐτοῦ πόδας καὶ χεῖρας ἄρατε αὐτὸν καὶ ἐκβάλετε εἰς τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον· ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων. 14 πολλοὶ γάρ εἰσι κλητοί, ὀλίγοι δὲ ἐκλεκτοί.

          Αντιλήφθηκες τη διαφορά που υπάρχει σ΄αυτήν εδώ την παραβολή με την παραβολή του υιού; Υπάρχει μεν πολύ μεγάλη συγγένεια, αλλά παράλληλα και πολύ μεγάλη διαφορά μεταξύ τους.

          Και αυτή η παραβολή δείχνει του Θεού τη μεγάλη μακροθυμία και την πρόνοια, αλλά και την Ιουδαϊκή αγνωμοσύνη. Αλλά αυτή έχει και κάτι επιπλέον από κείνη. Διότι προλέγει την έκπτωση των Ιουδαίων και την κλήση των εθνικών. Και πολύ σωστά η παραβολή αυτή λέχθηκε μετά από κείνη διότι επειδή λέχθηκε ότι θα δοθεί η Βασιλεία των Ουρανών σε έθνος που θα παράγει τους καρπούς της, τώρα αποκαλύπτει και σε ποιο έθνος θα δοθεί. Αλλά παράλληλα δείχνει και πάλι την απερίγραπτη πρόνοια του Θεού προς τους Ιουδαίους. Διότι στην προηγούμενη παραβολή καλεί αυτούς πριν την σφαγή Του, ενώ εδώ τους καλεί αφού έχει συντελεστεί το έγκλημά τους. Και τότε που αυτοί θα έπρεπε παραδειγματικά να τιμωρηθούν, ο Θεός  όμως τους καλεί στους γάμους και τους τιμά με την ανώτατη τιμή. Και πρόσεχε ότι και εκεί δεν προσκαλεί πρώτα τους εθνικούς, αλλά τους Ιουδαίους, όπως κάνει άλλωστε και τώρα. Και ποια είναι η μεγαλύτερη αχαριστία τους όταν αποσκιρτούν την στιγμή που προσκαλούνται στους γάμους;

          Και γιατί θα ρωτούσε κάποιος ονομάστηκε το γεγονός αυτό γάμος; - Για να γνωρίσεις την φροντίδα του Θεού, την μεγάλη αγάπη Του προς εμάς, το χαρωπό του γεγονότος. Διότι τίποτα λυπηρό δεν υπάρχει εκεί ούτε δυσάρεστο. Και γιατί δεν λέει ότι η νύμφη αρραβωνιάζεται με τον Υιό και όχι με τον Πατέρα; Διότι η νύμφη που αρραβωνιάζεται με τον Υιό συνδέεται και με τον Πατέρα, διότι ο Υιός είναι Ομοούσιος του Πατρός.  Με την παραβολή αυτή προείπε και την Ανάσταση. Επειδή δηλαδή με την προηγούμενη παραβολή είπε για τον θάνατό Του, τώρα μας δείχνει τους γάμους που ακολουθούν μετά την σταυρική Του θυσία. Κι έτσι για τους Ιουδαίους συμπληρώνονται πλέον τρεις κατηγορίες: Πρώτη, ότι φόνευσαν τους προφήτες, δεύτερη ότι φόνευσαν τον Υιό και τρίτη ότι προσκαλούνται στον γάμο από τον φονευθέντα Υιό που εκείνοι φόνευσαν. Κι όμως πάλι προβάλλουν δικαιολογίες και δεν πηγαίνουν.

          Θα πει κάποιος οι δικαιολογίες που προβάλλουν είναι βάσιμες. Αλλά κι απ’ αυτό διδασκόμαστε ότι κι αν ακόμη είναι αναγκαία τα υλικά καθήκοντά μας, πρέπει πριν απ’ όλα να προτιμούνται τα πνευματικά.  Και η πρόσκληση δεν γίνεται την τελευταία στιγμή, αλλά πριν από πολύ καιρό. Διότι λέει «είπατε στους καλεσμένους» και όχι «καλέστε τους καλεσμένους». Και πότε κλήθηκαν; Κατ’ αρχήν διά των προφητών και διά του Ιωάννου, αλλά και από τον ίδιο τον Υιό.

          Και παρότι το συμπόσιο ήταν πλούσιο (οι ταύροι και τα μανάρια ήταν σφαγμένα), εκείνοι τελικά δεν προσήλθαν όχι γιατί είχαν δουλειές, αλλά από αδιαφορία.

          Και η παραφροσύνη τους δεν σταματά στο ότι απλώς δεν πήγαν στους γάμους, αλλά ότι έδειραν και φόνευσαν χωρίς κανέναν οίκτο τους αγγελιοφόρους που του μετέφεραν τις προσκλήσεις! Τι μπορεί να εξισωθεί μ’ αυτή την μανία;

          Τι ακολουθεί στη συνέχεια; Επειδή ο Πατήρ είναι Αυτός που τους καλεί και επειδή φόνευσαν αυτοί τους αγγελιοφόρους, αποστέλλει στρατό, κατακαίει τις πόλεις τους και τελικά τους εξολοθρεύει. Εδώ προλέγει αυτά που συνέβησαν επί Σεβαστιανού και Τίτου. Να λοιπόν γιατί έγινε η άλωση της Ιερουσαλήμ. Και η άλωση της Ιερουσαλήμ δεν έγινε αμέσως μετά την σταύρωση του Χριστού, αλλά σαράντα χρόνια μετά. Ποιος την έκανε; Ο Ίδιος ο Πατέρας! Πότε ακριβώς; Αφού φόνευσαν και τον Στέφανο και τον Ιάκωβο κι αφού κακοποίησαν τους Αποστόλους. Είδες την πραγματοποίηση προφητειών και την ταχύτητα την πραγματοποίησής τους;

          Κι επειδή οι Ιουδαίοι φάνηκαν παντελώς ανάξιοι να κηρυχτεί σ’ αυτούς το χαρμόσυνο γεγονός της Βασιλείας των Ουρανών, διά τούτο οι Απόστολοι στράφηκαν πλέον προς τα έθνη.

          Βέβαια, γνώριζε ό Πατέρας ότι οι καλεσμένοι δεν ήταν άξιοι και ότι δεν θα έρχονταν στους γάμους, όμως για να μη τους αφήσει καμία πρόφαση αναισχύντου αντιλογίας, γι’ αυτό και τους κάλεσε.

          Και τι ενοχλούσε περισσότερο τους Ιουδαίους, ακόμη περισσότερο και από την κατακρήμνιση του ναού; Η εισαγωγή των εθνών. Το να χάσουν την θέση που αυτοί προηγουμένως κατείχαν ως περιούσιος και εκλεκτός λαός του θεού.

          Στη συνέχεια για να μην επαναπαυτούν και τα έθνη απλώς και μόνο στην πίστη, τους ομιλεί και περί κρίσεως και το ακατάλληλο «ένδυμα»  δεν είναι τίποτα άλλο από τον τρόπο ζωής και τις πράξεις.

          Η κλήση λοιπόν είναι έργο της Χάριτος, το να παραμείνει όμως κανείς στην Χάρη οφείλεται στην φροντίδα αυτών που κλήθηκαν. Άλλωστε η κλήση δεν έγινε εξαιτίας της αξίας τους, αλλά κατά Χάριν και δωρεά.

          Αλλά θα πει κάποιος, δεν απόλαυσα αυτά που απόλαυσαν οι Ιουδαίοι. Κι όμως, απόλαυσες πολύ σπουδαιότερα αγαθά. Διότι αυτά που προετοιμάζονταν για κείνους όλο το μεγάλο χρονικό διάστημα της Παλαιάς Διαθήκης, εσύ τα έλαβες σε μια στιγμή. Γι’ αυτό και αναμένει μεγάλη τιμωρία εκείνους που θα δείξουν αδιαφορία. Διότι αν εκείνοι τον προσέβαλλαν γιατί δεν πήγαν στον γάμο, τότε κι εσύ πολύ περισσότερο Τον προσβάλλεις  με το αν παραστείς στην τράπεζα με διεφθαρμένο βίο.

          Δείτε από πού προσκληθήκατε, από τα σταυροδρόμια. Τι ήσασταν προηγουμένως; Χωλοί και ψυχικά ανάπηροι. Πράγμα που είναι πολύ χειρότερο από την ακρωτηρίαση του σώματος. Σεβαστείτε λοιπόν αυτόν που σας κάλεσε και μη συνεχίσετε να παρακάθεστε στους γάμους με ρυπαρά ενδύματα.

Πρωτοπρ. Μιχαήλ Δ. Στεφάνου από την μελέτη στον Ιερό Χρυσόστομο